Energieopslag is niet langer toekomstmuziek, het gebeurt nu.
Steeds meer bedrijven plaatsen batterijsystemen (ESS) om eigen zonne-energie op te slaan, piekbelasting te verminderen of noodstroom te voorzien.
Een slimme zet voor duurzaamheid en kostenbesparing.
Maar waar energie is, is ook verantwoordelijkheid.
De opkomst van batterijsystemen brengt een nieuwe uitdaging met zich mee: brandveiligheid.
We zien dagelijks dat de techniek razendsnel ontwikkelt, maar dat regelgeving en veiligheid niet altijd even hard meegroeien. Daarom leggen we graag uit wat er speelt, wat de risico’s zijn en hoe je je bedrijfspand veilig houdt.
Energieopslag in bedrijfspanden, krachtig, maar niet zonder risico
Een energieopslagsysteem (ESS) is een krachtige combinatie van lithium-ion batterijen, omvormers, koeling, software en beveiliging. In bedrijfspanden staan deze installaties vaak in technische ruimtes of buitencontainers.
De voordelen kunnen groot zijn, lagere energiekosten, minder netbelasting, meer onafhankelijkheid,
maar het vraagt om zorgvuldige installatie en beheer. Want zodra één schakel niet klopt, kan een veilige installatie veranderen in een risico voor mens, gebouw en bedrijfscontinuïteit.
De belangrijkste risico’s bij batterijsystemen
1. Thermische runaway
Een van de grootste gevaren bij lithium-ion batterijen. Wanneer één cel oververhit raakt, kan dit een kettingreactie veroorzaken waarbij cellen elkaar aansteken, met brand of rookontwikkeling als gevolg.
2. Onjuiste plaatsing of ventilatie
Een ESS hoort in een goed geventileerde, brandwerende ruimte met de juiste blusvoorzieningen.
Te weinig ventilatie kan leiden tot warmteophoping of gasvorming.
3. Onvoldoende elektrische beveiliging
Te dunne kabels, verkeerde zekeringen of gebrekkige isolatie verhogen het risico op kortsluiting en oververhitting.
4. Gebrek aan monitoring of onderhoud
Een ESS zonder actieve monitoring is als een auto zonder dashboard.
Je merkt pas dat er iets misgaat als het te laat is.
Let op: “stekkerbare” batterijen, deze kunnen een groot gevaar vormen!
De laatste tijd verschijnen er steeds meer stekkerbare batterijsystemen op de markt, compacte, plug-and-play opslagsystemen die via een gewoon stopcontact worden aangesloten. Ze lijken handig, maar zijn in werkelijkheid levensgevaarlijk.
Een stekkerbare batterij creëert namelijk een eiland-circuit binnen een bestaand TT- of TN-stelsel.
Dat betekent dat er spanning kan blijven staan op leidingen, zelfs als de hoofdschakelaar is uitgeschakeld.
Voor inspecteurs en monteurs is dat extreem riskant, want de installatie lijkt spanningsloos terwijl dat niet zo is. Dit vormt een risico naast het risico van verkeerde installatie, denk hierbij vooral aan het gebruik van te dunne kabels die onderdeel maken van het circuit waar gebruik van gemaakt wordt door te pluggen met een bestaande WC.D
Daarnaast voldoen de meeste van deze plug-in systemen niet aan normen als NEN 1010 of PGS 37 en ontbreken essentiële beveiligingen zoals aardlekdetectie of terugvoedings-beveiliging.
De regels en normen: PGS 37, NEN en SCIOS
Om de veiligheid van energieopslag te borgen, gelden er steeds meer richtlijnen. De belangrijkste zijn:
PGS 37 – De Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen 37 is dé richtlijn voor de veilige opslag van energie in batterijsystemen.
Deze beschrijft eisen voor brandveiligheid, ventilatie, compartimentering, detectie en noodscenario’s.
→ PGS 37 vormt de basis voor vergunningverlening en risicobeoordeling bij grotere ESS-installaties.NEN 1010 / NEN 3140 – Standaardnormen voor aanleg en onderhoud van elektrische installaties.
Ook volledig van toepassing op ESS.NEN 6079 en NEN 6069 – Richtlijnen voor brandwerendheid en compartimentering.
SCIOS-inspecties (Scope 10 en 12) – Worden momenteel toegepast bij elektrische installaties en PV-systemen.
En belangrijk: er zijn sterke signalen dat SCIOS werkt aan een nieuwe Scope-keuring specifiek voor energieopslagsystemen (ESS), Scope 13.
Deze inspectienorm zal zich richten op technische veiligheid, integratie en brandrisico’s. Vanzelfsprekend zal StroomWacht zich laten certificeren indien de Scope 13 officieel actief gaat zijn.
Wat kun je als bedrijf nu al doen?
Laat je installatie keuren
Een onafhankelijke inspectie volgens NEN 3140 of SCIOS Scope 10 geeft inzicht in risico’s.Controleer je brandcompartimentering
Zorg dat je ESS voldoet aan de principes van PGS 37: aparte ruimte, rookdetectie en ventilatie.Implementeer realtime monitoring
Zo kun je afwijkingen in temperatuur, spanning en laadcycli direct signaleren.Vermijd stekkerbare systemen
Gebruik alleen professioneel aangesloten ESS-installaties met volledige scheiding, beveiliging en keuring.Plan periodiek onderhoud en log alles
Zo voldoe je aan verzekeringsvoorwaarden en borg je de veiligheid.
Samen veilig vooruit
Energieopslag is een prachtige stap richting een schonere toekomst, maar net als elke krachtige technologie vraagt het om kennis, zorg en verantwoordelijkheid.
Bij StroomWacht helpen we bedrijven om hun elektrische installaties veilig, betrouwbaar en toekomstbestendig te houden, of het nu gaat om zonnepanelen, laadinfra of batterijsystemen.
We volgen de ontwikkelingen rond SCIOS en PGS 37 op de voet, en blijven waarschuwen voor ondeugdelijke, stekkerbare systemen. Zo zorgen we dat Nederland veilig kan blijven elektrificeren, met verstand van spanning.
